Gıda Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmeler İçin Hukuki Yükümlülükler ve Risk Değerlendirmesi

23 Temmuz 2025 Genel

GIDA SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN İŞLETMELER İÇİN HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLER VE RİSK DEĞERLENDİRMESİ

1. GIDA SEKTÖRÜNE ÖZGÜ ZORUNLU YÜKÜMLÜLÜKLER

1.1 Menü Yayınlama Zorunluluğu

Restoran, kafe, büfe ve benzeri işletmelerin giriş kapısında veya dışarıdan kolayca görülebilecek şekilde fiyat içeren menü bulundurması zorunludur.
Dayanak: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu Yönetmeliği
Yaptırım: 2.172 TL’den başlayan ve devamında kademeli olarak artan idari para cezası

1.2 İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Kayıt/Onay Zorunluluğu

Gıda üretimi ve satışı yapan işletmelerin faaliyete başlamadan önce İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne kayıt yaptırması ve bazı hallerde onay belgesi alması gerekir. Yaptırım: Kayıtsız faaliyet tespiti halinde işletme kapatılabilir, ayrıca idari para cezası uygulanır.

1.3 Hijyen Eğitimi Belgesi

Mutfak, servis ve üretim personeli için hijyen eğitimi belgesi zorunludur. Dayanak: Hijyen Eğitimi Yönetmeliği
Yaptırım: Çalışan başına 1.000 TL’ye kadar para cezası

1.4 Etiketleme ve Ambalaj Bilgileri

Paketli gıda ürünlerinde içerik, son tüketim tarihi, alerjen bilgisi, üretici bilgisi gibi unsurların yer alması zorunludur.
Yaptırım: Tespit edilen her eksiklik için ayrı ayrı para cezası uygulanır.

2. DİJİTAL FAALİYETLER VE E-TİCARET YÜKÜMLÜLÜKLERİ

2.1 Web Sitesi Zorunlu Belgeler

İnternet üzerinden ürün satışı yapan işletmelerin web sitelerinde aşağıdaki belgeleri bulundurması zorunludur:

Mesafeli Satış Sözleşmesi
Ön Bilgilendirme Formu
İade/Değişim Koşulları
Kargo ve Teslimat Bilgileri
Gizlilik Politikası
Çerez Politikası
Açık iletişim bilgileri ve MERSİS/vergi numarası

Dayanak: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği
Yaptırım: Ticaret Bakanlığı denetimlerinde eksik her belge için ayrı idari para cezası

2.2 Cayma Hakkı

CAYMA HAKKI VE İSTİSNALAR (E-TİCARET, DİJİTAL SİPARİŞ)

Tüketicinin Cayma Hakkı

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’ne göre, internet üzerinden veya telefonla sipariş verilen bir ürün/hizmet için tüketici, 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir.

Temel Şartlar:

14 gün süre, ürünün tesliminden itibaren başlar.
Satıcı, cayma bildirimi aldıktan sonra en geç 14 gün içinde bedeli iade etmekle

yükümlüdür.
Ürün iadesi için taşıma ücreti gibi masraflar genellikle tüketiciye aittir, ancak bu

önceden yazılı şekilde belirtilmelidir.

Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Ürünler

Yönetmelikte açıkça belirlenmiş bazı istisna durumlar vardır. Bu ürünlerde cayma hakkı kullanılamaz. İşletmeler bu ürünleri satıyorsa, web sitesinde ve sipariş öncesinde açıkça belirtmelidir.

Cayma hakkının istisnaları:

Tüketicinin istekleri doğrultusunda kişiselleştirilmiş ürünler: Örneğin kişiye özel harmanlanmış kahve, özel isim etiketi yapılmış ürünler
Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek ürünler: Örnek: taze kahve çekirdeği, filtre kahve, çikolata vb. gıda ürünleri
Ambalajı açılmış ürünler (sağlık ve hijyen nedeniyle): Örn. kahve ekipmanı, kupa, French press vb. ürünlerin ambalajı açılmışsa
Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler: Örneğin e-kitap, dijital eğitim veya dijital kahve reçetesi satışı
Ambalajı açıldıktan sonra iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünler

UYARI: Yukarıdaki ürünleri satan işletmeler, web sitelerinde sipariş öncesinde şu açıklamaları net şekilde yapmalıdır:

“Bu ürün cayma hakkı kapsamı dışındadır.”
“Ambalajı açılmış ürünlerde iade kabul edilmemektedir.”
“Bu ürün, 6502 sayılı Kanun’un 15. maddesi gereği iade kapsamında değildir.”

Aksi halde: Cayma hakkı istisnaları işletme tarafından ileri sürülemez, tüketici iade talep ettiğinde hukuken kabul edilmek zorunda kalınabilir.

Önerilen Uygulamalar

Satış yapılan her ürünün altında iade politikası net olarak yazılmalı.
Sipariş sırasında, tüketici "ön bilgilendirme formu"nu okuduğuna dair onay vermeli

(işaret kutusu vs.).
Cayma hakkı istisnası olan ürünlerde mutlaka “iade edilemez ürün” ibaresi açıkça yer

almalı.
Her siparişle birlikte müşteriye PDF formatında sözleşme ve ön bilgilendirme formu

e-posta ile gönderilmeli.

KAMUYA AÇIK Wi-Fi ÜZERİNDEN SUÇ İŞLENMESİ VE İŞLETMENİN SORUMLULUĞU

İşletmenin Yasal Sorumluluğu
İşletme doğrudan bu suçun faili olmaz, ancak aşağıdaki iki başlık kapsamında dolaylı

sorumluluk doğabilir:

a) İhmalen yardım ve suça zemin hazırlama

Eğer işletme gerekli teknik önlemleri almadıysa (örneğin ağın kimseye ait olmadığını sanılan açık bir modemse), işletmeye “gerekli denetimi yapmadığı” gerekçesiyle ceza davasında adli sorumluluk yöneltilebilir.

b) İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun (5651) Bu kanun uyarınca, Wi-Fi sağlayan işletmeler “erişim sağlayıcı” konumundadır ve:

Bağlantıyı kullananların log kayıtlarını tutmak zorundadır.
BTK tarafından talep edildiğinde bu kayıtları sunmakla yükümlüdür.
Kayıtları 1 yıl süreyle saklamalıdır.
Filtreleme ve içerik denetimi yazılımları kullanmalıdır.

Yaptırım: Kayıt tutulmaması halinde BTK tarafından idari para cezası, savcılıkça soruşturma ve adli sorumluluk söz konusu olabilir.

Önerilen Koruyucu Hukuki ve Teknik Önlemler

• İşletmenin internet altyapısı mutlaka log tutan ve kimlik doğrulama yapan bir hotspot sistemi üzerinden çalışmalıdır.
(Kullanıcı Wi-Fi'ya bağlanırken telefon numarası ya da e-posta ile giriş yapmalı.)

Ağda BTK uyumlu loglama sistemi kurulmalı. (Bu sistem IP, MAC, saat, bağlantı süresi gibi verileri kaydeder.)
Ağa bağlanma öncesi, müşteriye kabul şartları gösterilmeli. Örneğin:
"Bu internet ağı üzerinden yasa dışı içeriklere erişim halinde kullanıcı bizzat sorumludur. İşletme bu kayıtları yasal mercilere iletme hakkını saklı tutar."
İçerik filtreleme yazılımları (pornografi, kumar, yasadışı içerik engelleyici) mutlaka aktif edilmelidir.
BTK onaylı log tutucu firmalardan destek alınmalıdır. Bu, mahkemelerde delil olarak kullanılabilir.

Sonuç

İnternetten satış yapan, fiziksel mekanı olan ve kamusal Wi-Fi hizmeti sunan işletmelerin:

Hem tüketici hukukuna,
Hem bilişim ve ceza hukukuna,
Hem de kişisel veri koruma ve teknik BTK düzenlemelerine uyum sağlaması

zorunludur.
Ofis olarak tüm bu alanlarda hem hukuki metinleri hazırlıyor, hem de teknik

danışmanlarla entegrasyon sürecini yürütüyoruz.

Tüketicinin, fiziki veya dijital ortamda satın aldığı ürün için 14 gün içinde gerekçe göstermeksizin cayma hakkı vardır.
Yaptırım: Cayma hakkının tanınmaması veya uygulanmaması halinde hem idari para cezası hem de tüketiciye iade yükümlülüğü doğar.

2.3 ETBİS Kaydı

E-ticaret yapan her işletmenin Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’ne (ETBİS) kayıtlı olması zorunludur.
Yaptırım: 20.000 TL’ye kadar idari para cezası

3. TÜM ŞİRKETLER İÇİN GENEL HUKUKİ ZORUNLULUKLAR 3.1 KVKK Yükümlülükleri

İşletme, müşteri, çalışan ve tedarikçi verilerine ilişkin ;

Aydınlatma metni,
Gizlilik politikası,
Açık rıza metinleri,
VERBİS kaydı (şartları varsa) yapılmalıdır.

Yaptırım: 50.000 TL ila 2.000.000 TL arası idari para cezası 3.2 İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)

1-49 çalışan: Risk analizi, acil durum planı, yıllık eğitim zorunluluğu
50+ çalışan: İSG uzmanı ve işyeri hekimi zorunluluğu

Yaptırım: 40.000 TL’yi aşan idari para cezaları, faaliyetin durdurulması

3.3 SGK ve Çalışan Bildirimleri

Tüm çalışanlar için işe giriş bildirimi, sigorta, bordro düzenlemesi ve ücretlerin mevzuata uygun ödenmesi gerekir.
Yaptırım: Her bir çalışan için ayrı ayrı idari para cezası ve geriye dönük prim tahsilatı

HUKUKİ GÜVENCE SAĞLAYAN TAVSİYE EDİLEN (YAPILMASI FAYDALI) UYGULAMALAR

Aşağıda yer alan uygulamalar her ne kadar yasal zorunluluk olmayabilse de, işletmenin ileride hukuki risklere karşı korunması açısından son derece önemlidir.

1. Yazılı İş Sözleşmeleri

Her çalışanla yazılı iş sözleşmesi imzalanmalıdır. Aksi halde işçinin beyanı esas alınır. Yaptırım: İşveren aleyhine açılan davalarda yüksek tazminat riski

2. Sektöre Uygun Gizlilik ve Rekabet Sözleşmeleri

Kahve reçeteleri, ürün formülleri, müşteri bilgileri gibi işletmeye özgü bilgilerin korunması için çalışanlarla gizlilik ve rekabet yasağı sözleşmeleri imzalanmalıdır.
Yaptırım: Bilgi sızdırılması veya müşteri kaçırılması durumunda tazminat davası açılabilir

3. Eğitim Taahhütnamesi

Personelin işletme tarafından verilen özel eğitimi alıp sonra ayrılması halinde belirli bir süre çalışma yükümlülüğü getiren taahhütnameler hazırlanabilir.

4. Disiplin Yönetmeliği

İşyeri disiplini ve yaptırımların belirlenmesi için iç düzenlemeler oluşturulmalıdır. Bu sayede işten çıkarma veya ihtar süreçlerinde hukuki dayanak sağlanır.

5. Zimmet Formları

İşletme tarafından personele teslim edilen araç, ekipman, bilgisayar, pos cihazı, şirket hattı gibi varlıklar için zimmet formları hazırlanmalıdır.

6. Özlük Dosyalarının Hukuki Düzenlenmesi

Tüm personel için eksiksiz özlük dosyası tutulmalı; içinde sözleşme, kimlik, eğitim belgesi, sağlık raporu, izin formları, ihtarlar vb. bulunmalıdır.

7. İstifa ve İbraname Süreçleri

İşçinin işten ayrılması halinde noter kanalıyla alınan istifa dilekçesi ve usulüne uygun ibraname alınmalıdır.
Yaptırım: Aksi halde yıllar sonra tazminat davası ile karşılaşma riski vardır.

8. Ticari Sözleşmelerin Yeniden Düzenlenmesi

Tedarikçi, bayi, franchise, kira, lojistik, reklam ve diğer sözleşmeler hukuki denetime tabi

tutulmalı ve lehe düzenlemelerle revize edilmelidir.
Yaptırım: Standart sözleşmelerde mücbir sebep, teslim, ayıp, ceza hükümleri gibi maddelerin eksikliği ciddi mali sonuçlar doğurabilir.

Av. Baran YILDIRIM

Etiketler:

restoranların hukuki yükümlülükleri gıda şirketlerinin hukuki yükümlülükleri kafelerin hukuki yükümlülükleri

Gıda Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmeler İçin Hukuki Yükümlülükler ve Risk Değerlendirmesi

Etiketler:

Arama

Kategoriler

Son Yazılar

Şirketler Hukukunda Şirket Birleşmesi

Şirketler Hukukunda Şirket Birleşmesi

Trafik Cezalarında İtiraz Süreci ve İtiraz Dilekçesi

Hukuki Danışmanlık

Gıda Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmeler İçin Hukuki Yükümlülükler ve Risk Değerlendirmesi

Etiketler:

Paylaş:

Arama

Kategoriler

Son Yazılar

Şirketler Hukukunda Şirket Birleşmesi

Şirketler Hukukunda Şirket Birleşmesi

Trafik Cezalarında İtiraz Süreci ve İtiraz Dilekçesi

Hukuki Danışmanlık