Mesafeli Satış Sözleşmelerinde Tüketicinin Cayma Hakkı
MESAFELİ SATIŞ SÖZLEŞMELERİNDE TÜKETİCİNİN CAYMA HAKKI
Bilindiği üzere hızla değişen ve gelişen dünyada teknolojik imkanların artmasıyla birlikte
tüketiciye, birçok platform üzerinde kolay bir şekilde online alışveriş yapabilme olanağı
tanınmıştır. Online alışverişin sağladığı ürün çeşitliliği ile zaman ve mekân tasarrufu,
tüketicinin alışveriş merkezlerine gidip yüz yüze alışveriş yapmasından ziyade tüketiciyi aynı
anda birden çok ürüne çok kolay bir şekilde erişim sağlayabileceği online alışveriş sitelerine
yönlendirmiştir. Bu durum, tüketicinin satın alacağı malı ya da hizmeti görmeden veya
incelemeden almasına sebebiyet verdiği için tüketici ve satıcı arasında açık veya örtülü bir
şekilde imzalanan mesafeli satış sözleşmeleri kapsamında satın alınan malın ya da hizmetin
ayıplı olması veya beklenildiği gibi tüketiciye ulaşmaması durumunda söz konusu malın ya da
hizmetin iadesi sorununu ortaya çıkarmıştır.
Bu sebeple işbu yazıda tüketici ve satıcı arasında kurulan mesafeli satış sözleşmeleri
kapsamında online alışveriş sitelerinden alınan malın veya hizmetin satıcıya iadesi konusu ele
alınacaktır.
Tüketici, online alışveriş sonucunda satın aldığı mal ve hizmete ilişkin hangi durumlarda
iade hakkına sahiptir?
Tüketicinin, online alışveriş esnasında satın alacağı ürünü bizzat görememesi veya
inceleyememesi söz konusu olduğu için ilgili mevzuat kapsamında tüketici, koşulsuz iade
hakkına sahiptir. Buna göre tüketicinin mesafeli satış sözleşmesiyle satın almış olduğu mal ve
hizmette herhangi bir ayıp ya da hasar olmasa dahi tüketici, herhangi bir gerekçe göstermeksizin
satın almış olduğu mal veya hizmeti satıcıya kural olarak koşulsuz bir şekilde iade etme hakkına
sahiptir. Tüketicinin koşulsuz iade hakkının belirli istisnaları olmakla birlikte bu istisnalar,
yazının devamında detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Tüketici, satın aldığı mal veya hizmete ilişkin sahip olduğu koşulsuz iade hakkını ne
kadarlık süre içerisine kullanmalıdır?
Tüketici, satın aldığı mal veya hizmetin kendisine teslim edildiği tarihten itibaren 14 gün
içerisinde koşulsuz bir şekilde cayma hakkını kullanma imkanına sahiptir. Burada dikkat
edilmesi gereken husus; tüketicinin 14 gün içerisinde cayma iradesini satıcıya yöneltmiş olması
gerektiğidir. Yani tüketici, 14 günlük süre zarfı içinde satıcıya cayma hakkını kullanacağını
bildirmelidir. Cayma hakkını kullanacağını bildiren tüketici, işbu bildiriminin ardından 10
günlük süre zarfı içerisinde de söz konusu ürünü satıcıya teslim etmekle yükümlü kılınmıştır.
Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise satıcının, tüketiciyi koşulsuz iade hakkı için
bilgilendirme yapma yükümlülüğüne sahip olduğu yönündedir. Eğer satıcı, tüketicinin 14
günlük süre içerisinde koşulsuz iade yapma hakkına sahip olduğu yönünde bilgilendirme
yapmazsa tüketicinin koşulsuz iade hakkını kullanabilmesi herhangi bir süre sınırına tabi
tutulmamıştır.
Tüketicinin koşulsuz iade hakkını kullanması halinde iade masrafları kime ait olacaktır?
Tüketicinin yasal süre içerisinde iade hakkını kullanacağını satıcıya bildirmesi halinde iade
masrafları, bütünüyle satıcı tarafından karşılanacaktır. Bununla birlikte satıcı tarafından ilgili
kargo şirketinin alışveriş esnasında bildirilmesi halinde tüketici, satıcı tarafından bildirilen
kargo şirketi aracılığıyla iade hakkını yine masrafları satıcıya ait olmak koşuluyla
kullanabilecektir.
Tüketicinin mesafeli satış sözleşmelerinde koşulsuz iade hakkını kullanamayacağı
durumlar nedir?
Her ne kadar online alışverişlerde tüketiciye kural olarak koşulsuz iade hakkı tanınmış olsa da
ilgili mevzuat gereğince satıcının da mağdur edilmemesi adına tüketicinin sahip olduğu
koşulsuz iade hakkına birtakım istisnalar getirilmiştir. Buna göre;
• Altın, gümüş ve benzeri gibi ekonomik dalgalanmalara bağlı olarak fiyatı değişen ziynet
eşyaları,
• Tüketicinin istekleri doğrultusunda hazırlanan kişiselleştirilmiş ürünler,
• Gıda malzemeleri gibi çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi iade için tanınan süre
zarfında geçebilecek ürünler,
• Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve ayrışması mümkün olmayan ürünler,
• Süreli yayınlara ilişkin ürünler,
• Konaklama, araç kiralama gibi belirli bir tarihe özgülenmiş hizmetler,
• Elektronik platformlarda anında tüketiciye teslim edilen ürünler,
koşulsuz iade hakkının istisnası olarak kabul edilmektedir. Tüketicinin yukarıda sayılı mal ve
hizmetleri satın alması halinde iade hakkı, yalnızca belirli sebeplere dayanmak suretiyle
yapılabilecektir. Önemle belirtmek gerekir ki satıcı, koşulsuz iade hakkının kullanılamayacağı
istisnai durumlar hakkında tüketiciyi bilgilendirmekle yükümlüdür.
Belirtmek gerekir ki tüketicinin koşulsuz iade hakkına ilişkin süreç yönetimi hakkında satıcı ile
arasında çıkabilecek uyuşmazlıklarda uzman kişiler tarafından verilen hukuki destek önem arz
etmektedir. Bu sebeple süreç yönetiminde hak kaybına uğramamak adına tarafımızla iletişime
geçebilirsiniz.
